ПОДЕЛИТЬСЯ СТРАНИЦЕЙ
История солдата
Юсупов (Жусупов) Сары (Атыраубай) родился в 1903 году в семье верблюдовода-кочевника Жусупа.
из младшего жуза (Бай-улы) род Абдал. (ТАЗ).
С малых лет был приучен к добросовестному труду. Помогал отцу по хозяйству. С 14 лет
устроился на работу к англичанам - конциссионерам, занимавшихся добычей нефти по договору
с Советской властью в лице В.Ленина. Вначале работал конюхом. Затем занимался доставкой
нефти в Астрахань и Гурьев гужевым транспортом на переработку.
Стране нужны были грамотные специалисты и Юсупов Сары был направлен на учебу в г.Баку.
После получения образования стал работать оператором,мастером, инженером..
Далее, как грамотный и опытный специалист был назначен управляющим нефепромыслами Байшонас,
Косшагыл и другие. Участвовал в непосредственном становлении нефтянной промышленности
Советского государства в Казахстане.Готовил на практике специалистов-нефтянников первого поколения.
В 1941 году с начала Великой Отечественной войны просился на фронт.
Однако по велению партии и народа,как опытный специалист=нефтянник по разведке и добыче нефти
был оставлен в нефтянной промышленности. В года войны им и руководимым им коллективом были
разведаны и добыты легкая нефть для танков , в которой так нуждался фронт.
Нужно было работать быстро и качественно, так как немцы рвались через Сталинград на Гурьев для
захвата нефтепромыслов. Юсупов Сары дни и ночи войны проводил на нефтепромыслах, работал
наряду с рабочими и мастерами. Его "виллис" можно было увидеть и днем и ночью на бездорожьях
Гурьевских нетепромыслов.
После войны и до выхода на пенсию работал на различных руководящих должностях в нефтянной
промышленности Гурьевской области. Работал в должности председателя Гурьевского облисполкома.
Воспитал плеяду известных нефтянников Казахстана. Его биография помещена в нефтянные
энциклопедии Казахстана.
За мужественный и самоотверженный труд в Великой Отечественной войне Указом Сталина ,был награжден
Высшей наградой Родины- Орденом Ленина.Присвоено звание : ГОРНЫЙ ДИРЕКТОР ПЕРВОГО РАНГА.
( Указ Президиума Верховного совета СССР от 11.01.1950 г и Постановление Совета Министров СССР № 162 и 163
от 11.01.1950 года. Приказ № 66 от 14 января 1950 г. министра нефтяной промышленности СССР Н.Байбакова)
За восстановление страны после разрухи за отличный и безупречный труд был награжден- Орденом Трудового
Красного знамени.
Имеет большое количество орденом и медалей. Заслуженный работник нефтянной промышленности СССР.
Сын Юсупов Ербулек Сариевич. Невестка Мамбетова Мадина Балмашевна- дочь фронтовика Мамбетова Балмаша.
5 внуков: Жемис,Дамир,Алма,Амангельды,Нурлан.
Правнуки:от Жемис- Ерлан,Айгуль.
От Дамира -Альер,Азамат,Мадина.
От Алмы-Ержан,Алмаз.
От Амангельды-Булат.
От Нурлана-Малика,Асель.
, 10правнуков, 4 праправнука.
Боевой путь
Участие в трудовом фронте по разведке и добыче нефти 1941-1945 г.г.
Работа по разведке и добыче нефти в Гурьевской области 1941-1945 г.г.
№242-244 (24817) 11 ТАМЫЗ СЕНБІ 2007 ЖЫЛ
2006-12-29:
ҒҰМЫР ЖОЛЫ ӨНЕГЕ
Аяжан Шамихова.
Елі үшін ерен еңбек етіп халық ықыласына бөленген азаматтар аз емес. Ұлағатты істерімен, қарапайым, адамгершілік қасиеттерімен де көптің құрметіне бөленген жандар әрдайым замандастары есінде сақталмақ. Қызметтің қай саласында да өзінің іскерлігімен шоқтығы биік осындай азаматтардың бірі — Атырау өңіріне аты мәлім еңбек ардагері — Өтешқали Есмағамбетов болатын. Ол сол кездегі Гурьев облысы, Новобогат ауданы (қазіргі Исатай) Манаш ауылында дүниеге келді.
Ардақты азамат сонау 1972-1986 жылдары “Эмбанефть” өндірістік бірлестігінде жемісті еңбек етіп, ел ырысын арттыруға өзіндік мол үлесін қосты.
Қазақ мұнайының қара шаңырағы – қазыналы Атырау өңірінде мұндай жандар көптеп саналады. Олардың игі істерін ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп отыру ләзім. Бұл орайда “ҚазМұнайГаз” Барлау Өндіру” акционерлік қоғамы осындай абзал жандардың, ардақты ардагерлердің өнегелі өмір жолдарының кеңінен таралуына, насихатталуына ұдайы қолдау көрсетіп келеді.
Биылғы жылы Өтешқали Есмағамбетовтың туғанына - 90 жыл. Ұзақ жыл ғұмырын партиялық жұмысқа арнаған, оның 25 жылында Атырау облысы аудандарында бірінші басшылық қызметте болған. Кейін “Эмбанефть” өндірістік бірлестігі партия комитетінің хатшысы қызметін атқарды. Ол әділдігі, іскерлігі, адамдарға деген қамқорлығының арқасында көпшілік құрметіне бөленді. Екі мәрте Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты болып сайланды.
Ө.Есмағамбетовтың ел алдындағы адал еңбегі жоғары бағаланып екі рет Еңбек Қызыл Ту орденімен және көптеген медальдармен марапатталды. Бұрынғы Бақсай ауданының Махамбет ауданы болып аталуына, яғни, батыр баба есімінің берілуіне ұйытқы болды. Аяулы азаматтың игі істері әрдайым халық жадында сақталмақ. Облыстың Махамбет ауданында ардагер азамат атына көше есімі берілді.
“Эмбанефть” өндірістік бірлестігінде хатшылық қызметте жүргенде, ұйым жұмыскерлері отбасыларының қала маңында тұрақтануына, ал балалардың мектепте оқуына барлық жағдайдың жасалуында да оның еңбегі ерекше.
Осы бағытта бұрғышылар кентінің құрылуы осы азаматтың ұсынысымен жүзеге асты. Арада талай жылдар өтсе де көз көрген әріптестері оның осындай игі істерін ризашылықпен айтып отырады.
Қандай жұмыс буынында болсын Өтешқали Есмағамбетов өзінің білімін, қажыр-қайратын, өмірлік тәжірибесін облыстың экономикасы мен әлеуметтік секторлардың дамуына жұмсады. Зейнеткерлік демалысқа шыққаннан кейін қоғамдық өмірден қол үзбеді. Өмір ағымына үн қосып отырды. Оған облыс өңірінде жарық көрген мақалалары айғақ.
Абзал аға 1998 жылдың көктемінде дүниеден өтті. Тынымсыз тірлік жалғасуда. Арада ұзақ жылдар өтсе де ерінбей еселі еңбек еткен азаматтар ел есінде. Еңбек ардагері Өтешқали Есмағамбетов көзі тірісінде де замандастарының, әріптестерінің әрдайым жылы ықыласына, сүйсіпеншілігіне бөленді.
1996 жылы 25 маусымда “Атырау” газетінде жарық көрген “Ғибратты ғұмыр” атты мақаладан үзінді келтірсек, автор Құмарғали Ғабдешұлы былай деп жазады: “Әлбетте адамның өмірдегі және қоғамдағы орны оның елге сіңірген еңбегімен өлшенеді. Бұл тұрғыдан қарағанда Өтешқали Есмағамбетовтың еңбек жолы шежірелі істерге толы. Ол қаршадайынан тағдырға табанын қарытқан буынның өкілі. Он екі жасар Өтешқали әкесі Таспауов Есмағамбетпен бірге Каспий теңізінен балық аулап, Нарын құмынан құмаршық қағып, отбасының күнкөрісіне қолғабысын тигізді. Ауыл мектебін тәмәмдаған Өтешқали балықшы колхоздары одағы жанынан ашылған колхоз есепшілерін даярлайтын алты айлық курста оқыды. Оны бітірісімен өзі туып-өскен Манаш ауылдық кеңесіндегі “Қызық балық” колхозына есепші болып орналасты. 1937-1940 жылдары кезекті шақыру бойынша әскер қатарында болды. Елге оралған соң Новобогат (қазіргі Исатай) аудандық кеңесі атқару комитетінің бөлім меңгерушісі, арада екі жылдай уақыт өткенде облыстық партия комитетінің Отан қорғау кадрлары жөніндегі сектор меңгерушісі болып, қауырт та мігірсіз жұмыстардың бел ортасында жүрді.
Майдан мен тыл екеуі де — бірі мылтықты, бірі мылтықсыз жанкешті шайқас болатын. Ер-азаматты оқпен қинаса, бала-шағаны жоқпен қинаған кезең еді ол.
Каспийдің балығы мен Ембінің мұнайына көз тіккен неміс фашистері ұшақтарын біздің жаққа ауық-ауық жіберіп, барлау жасауға әрекеттенді. Олар мұнай кәсіпшіліктері мен Каспий-Орск мұнай құбырын істен шығаруға тырысты. Пешной түбегі мен мұнай өңдеу зауытын, сондай-ақ, мұнай құбырларын нысанаға алып, бірнеше бомба тастады. Обкомның Ө.Есмағамбетов жетекшілік ететін Отан қорғау кадрлары жөніндегі секторы дұшпанның мұндай тіміскілеу әркеттеріне батыл тойтарыс беру ісін ойдағыдай ұйымдастыруға барынша көмектесті.
Ө.Есмағамбетовтың соғыс жылдарындағы Отан қорғау, әскери-патриоттық тәрбие жұмыстарына белсенді қатысқанын, оны партиялық қызметімен ұштастыра білгенін бағалап, бұрынғы КСРО Жоғарғы Кеңесінің Төралқасы өзінің 1945 жылғы Жарлығымен “Еңбектегі ерлігі үшін” медалімен марапаттады. Ө.Есмағамбетов соғыс аяқталған соң төрт жылдан астам уақыт Бақсай (қазіргі Махамбет) аудандық партия комитетінің екінші хатшысы болып істеді. 1950 жылы республикалық партия мектебін бітіргеннен кейін Теңіз (қазіргі Құрманғазы) аудандық партия комитетінің бірінші хатшылығына сайланды.
... Азғыр, Нарын, Тайсойған бойында Өтекең бармаған түкпір кемде-кем шығар. Халқының қалаулысы, елінің елеулісі болды.”
Сонау бір сұрапыл соғыс кезінде Ембі мұнайын тасқындатқан Сабырғали Зорыбаев, Рамазан Есқараев, Ермек Дүтбаев, Сары Юсупов, Әлғазы Ілиясов, Сапар Қарымсақов, Нұролла Шөкеев, Құлқайыр Оспанов, Ғабдіғали Сағытжанов, Хален Байғисиев, Балғаным Досбаева және басқа да қатардағы мұнайшылардың есімі бүгінде ел ішінде ерекше аталады.
Воспоминания
Завершинская Мира Петровна кавалер ордена Трудового Красного Знамени
«Без Жылыоя и его людей мне не жить. Не милы мне березы московские и красивый алматинский ландшафт. Дорог сердцу степнячки песчаный жылыойский пейзаж. Я была предана с детства соленым, обжигающим в пепел ветрам. И самым лучшим на свете считаю Кульсары. Он один – моя жизнь и финал».
Да, здесь прошла ее жизнь. И до самого ее «финала» Мира Петровна отдавалась всей душой работе. Всегда говорила, что она от стольких людей получала помощь и добро, что должна передать это теперь другим. Правда, жизнь подарила ей много интересных встреч и прекрасных людей, друзей, наставников. Когда, приехав в Косчагыл, Мира устроилась на работу секретарем-машинисткой в управление, к начальнику промысла Косчагыл – Саре Юсупову, одному из тех, кто сыграл большую роль в судьбе Миры Петровны. Он опекал ее, поддерживал и очень настаивал, чтобы она училась. И она поступает в педучилище.
После учебы в педучилище Мира Петровна, несмотря на уговоры остаться в Гурьеве, попросилась вновь в Косчагыл. Это был 1949 год, она пришла на работу в школу Лермонтова, к своему первому директору школы – Сулеймену Карабалину, по мнению Миры Петровны, ее наставнику и учителю, который преподнес ей уроки жизни и навсегда внушил «дух учительства». Потом уже она учила его детей, была директором школы у его сына – Узакбая Карабалина, в будущем выдающегося нефтяника
Профсоюз Атырау
Кәсіподақ қорғаушы, заңдылықты қолдаушы!
Профсоюз – твоя защита!
Наш контактный телефон
+7 (7122)
35-55-24
Каждое общественное, политическое явление имеет свою предисторию, свою точку отсчета. Есть такой отсчет и у профсоюзного движения Атырауской области. Начало нового подъема профсоюзного движения Прикаспия началось после победы февральской революции 1917 года. С этим периодом связано активное движение рабочих и служащих по созданию профсоюзов и на нашей нефтяной Эмбе. Уже в марте 1917 г. были созданы первые фабрично-заводские комитеты на нефтепромыслах Доссор, Макат и на нефтеперегонной станции Ракуша, а в апреле представители этих трех предприятий образовали объединенный фабрично-заводской комитет. В 1920 году создается фабрично-заводской комитет в Гурьевских инженерных мастерских, который затем был реорганизован в промысловый комитет горнорабочих.
Одновременно в Гурьевском уезде шел процесс становления и других профсоюзов. К этому времени создались союзы сапожников, мыловаров, работников водного транспорта, рыбников и др.
Большую роль в привлечении трудящихся к активному участию в восстановлении народного хозяйства сыграло создание в январе 1920 года Гурьевского уездного Совета профсоюзов, который был реорганизован в марте 1920 года в уездное бюро профсоюзов. Первый Гурьевский уездный съезд профсоюзов прошел 5 июля 1920 года. Съезд выдвинул перед профсоюзами задачи: мобилизовать трудящихся на восстановление разрушенного народного хозяйства, соблюдать дисциплину на трудовом фронте, поднять культурный уровень путем ликвидации безграмотности. Также съезд вынес решение о перенесении останков расстрелянных на острове Пешном членов Гурьевского Совдепа и сооружении памятника погибшим, были избраны делегаты на I Всероссийский съезд профсоюзов. В годы гражданской войны в октябре 1921 г. в Оренбурге была проведена первая краевая конференция профсоюзов Казахстана. Конференция уделила особое внимание организационному укреплению профсоюзов, избрала новый руководящий состав Кирбюро ВЦСПС по руководству профсоюзным движением в крае. Так было положено начало организационному оформлению профсоюзов Казахстана. В этот период приступили к заключению первых коллективных договоров. Так, коллективный договор между Урало-Эмбинским районным комитетом союза горнорабочих и Государственным объединением Эмбинской нефтяной промышленности состоял из 12 разделов и около 100 пунктов, которые были направлены на улучшение условий труда, быта, выполнение трудовых обязанностей, повышение производительности труда. Важную роль в развитии социалистического соревнования в нашем регионе, также как во всей республике, сыграл первый Всеказахстанский слет ударников, проходивший в Алма-Ате в октябре 1930 г. Впоследствии были созданы условия для возникновения в 1935 г. социалистического соревнования- движения новаторов производства, по имени его зачинателя, получившее название стахановского. Значительную роль в развитии стахановского движения в нашей области сыграл окружной слет стахановцев, который состоялся в г. Гурьеве 25 ноября 1935 г. В числе первых стахановцев области были нефтяники: Бородин, Зурбаев, Ескариев, Байарстанов, Котельников; рыбаки: Джазыкбаев, Полковников, Сарбупенов, Гайворонский и мн. другие. В годы Великой Отечественной войны главной задачей профсоюзов стала мобилизация трудящихся на выполнение заказов фронта. Руководствуясь Постановлением ЦК Компартии Казахстана «О перестройке профсоюзной работы на военный лад», профсоюзные организации области активно участвовали в размещении эвакуированных предприятий, в налаживании их работы в новых условиях, в размещении и трудоустройстве прибывших людей. Нефтяники Эмбы внесли свою весомую лепту в дело разгрома врага. За самоотверженный труд им десять раз присуждалось переходящее Красное знамя Государственного Комитета Обороны, нашей области несколько раз вручало такое знамя – за успешное выполнение планов по государственным поставкам, а Новобогатинскому району переходящее Красное знамя ГКО оставлено на вечное хранение. На предприятиях нефтяной промышленности выросли такие замечательные кадры как Балганым Доспаева, Иван Крепостин, Ермек Дутбаев, Сары Юсупов, братья Аухатовы, Уразовы и многие другие.
